Gönüllülük ve belirlenmiş katkı esasına dayalı, soysal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı niteliğinde olan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), birikim yapma yeteneği bulunan kitlelere etkin ve güvenilir tasarruf imkânı sunmaktadır.
Mevzuatta yapılan değişiklikler ile birlikte bireysel emeklilik sisteminde yeni bir sayfa açılmıştır. Yeni sistem, vergi mükellefi zorunluluğu olmaksızın 18 yaşını aşmış her kesimden vatandaşın BES yaptırabilmesine olanak sağlıyor. Sistem, vatandaşları daha fazla birikime teşvik etmek amacıyla % 25 devlet katkısıyla da ödüllendiriyor.
Yeni sistemle, aylık ödenen katkı paylarından kesilen yönetim gideri de %8’ den %2’ ye düşürüldü. Aynı şekilde daha önce %3,65 oranında uygulanan fon işletim gideri, yatırım yapılan emeklilik fonuna göre %1,09 ile %2,28 arasında gerçekleşecektir.
Yeni Yasal Düzenlemeden Yararlanabilecek Kesimler

 

•Eski sistem vergi mükelleflerini kapsıyordu. Yeni yasal düzenlemeyle vergi mükellefi olsun olmasın, 18 yaşını aşmış herkes BES yaptırabiliyor.

 

•Bireysel veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine katkı payı ödeyen herkes, belirlenen limitler dâhilinde devlet katkısından yararlanabiliyor. Sadece işverenler tarafından çalışanlar adına ödenen katkı payı tutarları için devlet katkısı verilmiyor.
Devlet Katkı Payı
1 Ocak 2013 itibariyle uygulamaya giren yeni BES’ e göre, devlet sisteme yeni girecek olan ve sistemde bulunan mevcut kişilere % 25 katkı sağlayacak.

 

•Nasıl hesaplanır?
Katılımcı adına ödenen katkı payının ilgili yıla ilişkin brüt asgari ücret tutarının toplamı ile sınırlı olmak kaydıyla, %25’i devlet katkısı olarak hesaplanır.
Sisteme her ay yatırılan her 100 lira için devlet 25 lira katkıda bulunacak. Böylece, sistemdeki aylık birikim 125 lira olacak fakat devlet katkısı yıllık brüt asgari ücretin yüzde 25'i ile sınırlı olacak.

 

•Hesaplanacak devlet katkısı için üst sınır var mı?
Evet, bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin brüt asgari ücret tutarının %25’ini geçemez. Limit hesabı katılımcı bazında yapılır.
2013 yılı için alınabilecek maksimum devlet katkısı tutarı, 2.821,5 TL’dir.
2013 Yılı Brüt Asgari Ücret Toplamı= 10.962 TL
Bir Katılımcı için Hesaplanacak 2013 Yılı Maksimum Devlet Katkısı Tutarı=10.962 TL*%25= 2.821,5 TL

 

• Devlet katkısından faydalanmak için ne yapılması gerekiyor?
Devlet katkısı hesaplaması ödenen katkı payları üzerinden otomatik yapılmakta, katılımcının herhangi bir beyanı ya da bildirimi aranmamaktadır.

 

• Devlet katkısı hesaplamasını hangi kurum yapacak?
Devlet katkısı hesaplaması bireysel emeklilik şirketleri tarafından iletilen veriler üzerinden Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından yapılmaktadır.

 

• Devlet katkısı ödemesi nasıl alınabiliyor?
Müsteşarlık tarafından EGM’ye, EGM tarafından da sözleşmenin bulunduğu emeklilik şirketine iletilen devlet katkısı tutarı, şirket tarafından sözleşmenin kapsamındaki devlet katkısı hesabına aktarılmaktadır. Devlet katkısı tutarı ve getirisi devlet katkısı hesabından izlenebilir.

 

• Devlet katkısı katılımcının hesabına ne zaman yatırılacak?
Devlet katkısı tutarı, katkı payı ödeme tarihini takip eden 6 ay içinde emeklilik hesabına emeklilik şirketi tarafından aktarılır.

 

• Sistemdeki mevcut sözleşmeler de devlet katkısından yararlanabilecek mi?
Evet, ancak 1 Ocak 2016 tarihine kadar sistemden ayrılma durumunda, 2013 yılından önce geçirilen süreye bağlı olarak, esas süreye aşağıdaki tabloda belirtildiği şekilde süre eklemesi yapılacaktır.

1 Ocak 2013’ten önce sistemde geçirilen süre	Eklenecek süre
3 yıldan fazla 6 yıldan az ve 6 yıl	1 yıl
6 yıldan fazla 10 yıldan az ve 10 yıl	2 yıl
10 yıldan fazla	3 yıl

Örneğin; 1 Temmuz 2004 tarihinde sisteme katılan bir sözleşmenin 1 Ocak 2016 tarihi itibarı ile 1 Ocak 2013 tarihinden önce sistemde geçirdiği süre olan 8,4 yıl dikkate alınarak, 3 yıl olan devlet katkısına esas süreye 2 yıl eklenecek ve “devlet katkısına esas süresi” 5 yıl olacaktır.

• Sözleşmeden ayrılmak isteyenlere devlet katkısı hesabındaki tutar da ödenecek mi?
Devlet katkısına hak ediş uygulaması gereği, 1 Ocak 2013 tarihinden sonra sistemde geçirilen süreye göre, aşağıdaki tabloda belirtilen oranlarda devlet katkısı ve getirisinin bir bölümü veya tamamı ödenecektir.

1 Ocak 2013’ten sonra sistemde geçirilen süre	Hak ediş oranı
3 yıldan 6 yıla kadar	%15
6 yıldan 10 yıla kadar	%35
10 yıl ve daha fazla	%60
Emeklilik, vefat, maluliyet	%100

 

 

 

• Devlet katkısından ne kadar stopaj kesintisi yapılacak?
Devlet katkısının hak kazanılan bölümüne ilişkin getirisi üzerinden tabloda belirtilen oranlar kadar stopaj kesintisi yapılır.

BES’ten ayrılma durumu	Hak kazanılan devlet katkısı getirisi üzerinden alınacak stopaj oranı
10 yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar	%15
10 yıl süreyle katkı payı ödemekle birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar	%10
Emeklilik, vefat, maluliyet nedeniyle ayrılanlar	%5